SARRERA

SARRERA

Blog honen bidez nere helburua Berastegi eta bere inguruko natura eta historia jorratzea izango da.

NATURA etiketadun mezuak erakusten. Erakutsi mezu guztiak
NATURA etiketadun mezuak erakusten. Erakutsi mezu guztiak

2016(e)ko maiatzaren 19(a), osteguna

LABETXU, KOLOREZKO BAILARA

Naturak sortutako kolorezko bailara eder hau Jaizkibel magalean kokaturik dago, itsasoaren ondoan. Euriak eta haizeak zizelkatutako artelana. Egitura hauek munduan bakarrak direla uste da.
Merezi du honelako bitxikeria ikustera joatea, gainera bere gertutasuna aprobetxatuz goiz pasa polit bat egitera gonbidatzen du. Hori bai! eguzkiaren laguntzaz askoz gehiago bereizten dira koloreak.
Hona hemen argazki batzuk:

2013(e)ko uztailaren 30(a), asteartea

BELATZ HANDIA

BELATZ HANDIA ( Falco peregrinus )

Belatz handia (Falco peregrinus) hegazti arrapari bat da, falconidae familiako espezie kosmopolita bat, falco generokoa. Tamaina handiko belatza da, belearen antzeko neurrikoa. Bizkar gris urdina; behealde zuria, orbain ilunekikoa; buru beltza; eta «bibotetzar» beltza, mokoaren alde bietan. Orduko 100 kilometroko abiadura hartu ohi du, baina ehizean dabilenean orduko 400 kilometroraino ere iristen da; horregatik, munduko abere lasterrena dela jo ohi da.

Bideo honetan aurkezten ditudan argazkiak Itziarko amildegian osatu nituen. 



2013(e)ko apirilaren 25(a), osteguna

IRITXI DIRA BERASTEGIRA ASIAKO LIZTORRAK "Vespa Velutina"



ASIAKO LIZTORRA " VESPA VELUTINA"


Bordeleko ( Burdeos ) portuan agertu ziren 2004ean lehendabiziz, egurra zeraman itsasontzi batean. Europan  espezie inbaditzailetzat jo da. Asiako liztorrak erlauntzak eraso eta erleak hiltzen ditu. Erlea polonizazioaren %80aren arduraduna dela jakinik ingurumenari izugarrizko kalte handia egiten dio espezie inbaditzaile honek.

Asiako liztor erreginak udaberrian lozorrotik atera eta haserako habiatxoa prestatzen du bertan langile batzuk sortzeko. Hau egin ondoren, lehengo urtean hain  ezagun egin ziren eta lurretik metro askora zintzilik zeuden behin betiko habi handiak sortzen ditu bertan 200 erregin gehiago sortuz.
ASIAKO LIZTORREN HABIA

Asiako liztorrak abiadan direlarik eta erlauntzak erasotzen hasiak direnez, arrazoi honegatik tranpa batzuk eraikitzeari ekin diot, ahalik eta liztor kopuru gehien arrapatzeko  eta hauen kopurua gutxitzeko.

LIZTORRARENTZAKO TRANPAK


LIZTOR BAT TRANPAREN SARRERAN

Tranpa hauek errazak dira egiten, plastikozko ur botila hutsak nahiko dira. 5zentimetro inguru beteko ditugu, %80 garagardoz, %20 ardo txuriaz eta 3 goilaraka azukrez.

GOIENETXEKO ERLAUNTZAK

Baita ere oso garrantzitsua da zuhaitzetara begiratzea, ea habirik edo eraikitze fasean habirik badagoen ikustea, horrela bada, ertzaintzari deitu eta hauek kendu edo suntsitu dezaten.







2013(e)ko martxoaren 11(a), astelehena

BERASTEGI ETA INGURUKO HAITZULOKO FAUNA


Berastegi eta inguruetan aurkitutako  kobazulo eta minazuloetako haitzulotar fauna ezberdinak erakutxiko dizkizuet honako honetan.


AITZULOKO SAGUZAR-ARREA

  FERRA-SAGUZAR TXIKIA

META MENARDIA BERE HABIAREKIN

META MENARDI

META BOURNETI

TEGENARIA INERMIS

DIPHYUS GUADRIPUNCTORIUS 

LAEMOSTENUS PRISTONYCHUS 

POCELLIO SPINICORSIS 

LIMONIA NUBECULOSA

OXYCHILUS LUCIDOS

 SCOLIOPTERYX LIBATRIX

 TRIPHOSA DUBITATA

2013(e)ko otsailaren 4(a), astelehena

GERRI-TXORI ARRUNTA



Deskripabena:
Marroixka koloreko txori txikia. 11 eta 13 zm bitarteko neurria du. Mokoa luzea eta kurbatua. Askotan ikusten dira zuhaitzetako enborretan goruntz igotzen.


Bizilekua:
Txori mota hau basogunetan bizitzen da, gehienbat zuhaitz helduetako basoetan.

Mugimenduak:
Jaiotze lekutik ez da asko urruntzen, baina neguan altuerakiko mugimenduak egiteko joera du.


Elikadura:
Urte guztian insektuez elikatzen da. Gehienbat koleopteroz eta armiarmez, enbor eta adar lodietan bilatzen ditu.

Ugalketa:
Kabiak beti aterpean egiten dituzte, enborretan, zuhaitzetako pitzadura sakonetan eta enbor azalaren barruan, gehienetan lurretik gertu. Bi errutealdi egiten dituzte, 3 eta 6 arraultzakoa bakoitza, eta martxotik ekainera bitartean.
Harrapariak:
Bere lumari dagokionez nahiko ondo kamuflatzen da bere inguruan eta harrapari gutxi dauzka. katajineta arrunta, arrano txikia, ontza txikia eta ontza txuriaren elikagai da, baino oso gutxi.


Jarrera:
Bakardadean ibiltzen da, baina batzuetan beste espezie batzuekin bando mistoak osatzen ditu. Negu aldean elkartzen dira lo egiteko, beraien lumekin bola bat osatuz.

2012(e)ko irailaren 19(a), asteazkena

BUZTANGORRI ILUNA ( Phoenicurus ochruros)

DESKRIBAPENA:
Txori honek 13-14 zentrimetroko neurria dauka. Ar nagusiak beltzaranak dira udaran, gris-beltzak neguan eta hegaletan orban txuriak dituzte. Emeak aldiz, gris-marroixkak, bainan hegaletan ez dute orban txuririk.  Ipurtxuntxur eta buztana gorriak dituzte, bai arrak eta bai emeak ere.
Buztangorri arra

Bere elikagaia ,insektu, koleoptero txiki, har, zizare, armiarmaz etabarrez osatua dago. Udazken eta neguan basafruituaz elikatzen dira. Lur mugituetan jateko joera du, baita ere, harrizko hormetan armiarma eta insektuak.

Buztangorri emea

Baratzetan egin ohi duen lana izugarria da. Gorostidineko baratzean begira egon nintzen ordu betez txorikumeak eduki zituztenean, bien artean 23-renbat insektu ehizatu zituzten denbora horretan, mesede galanta baratzaren nagusiarentzat!



Habiak gehienetan eraikin barruetan egiten dituzte, (ganbara, oilotegi, hormen pitzaduran…) harkaitz zuloetan eta etxe zahar utzietan.  Bi edo hiru errutealdi egiten dituzte urtean, 4 edo 6 arraultzekoak. Hauek txuri dizdiratsuak dira eta emeak  13 egunetan txitatzen ditu. Jaiotzean lumak gris argiak dituzte, ugariak eta nahiko luzeak. Moko barrua eta mingaina hori disdiratsuak dituzte. 


Txorikumeen janaria


Aurkitutako kabia eskolako lehioan egin zuten

2012(e)ko abuztuaren 16(a), osteguna

ARRABIO ARRUNTA


Arrabio arrunta urodelo bat da, eta 15 zm luzera du. Lurreko anfibioa da, bere jarduerak ilunabar eta gauez egiten ditu. Uretik urrun bizi da leku garaietan izan ezik. Udazken aldera ikusten da gehienbat eta euria egun jarraietan egiten duenean ere. Ura ugalketa garaian bakarrik erabiliko du,  putzu geldi eta ondo oxigenatu batean umeak egingo ditu, bertan 2 edo 3 hilabetez biziko dira metamorfosia osatu arte. Arraultzen garapena emearen obiduktuetan egiten da eta arraultzetik irtetean uretan uzten ditu. Baso fresko eta hezeko espeziea da, batez ere pagadi eta haritzondoetakoa.  Berastegi eta bere inguruetan espezie hau ugaria da, hábitat egokia da urodelo honentzat.


ARRABIO ARRUNTA  Salamandra Salamandra







BERASTEGIKO HEGAZTIAK

Lurralde txikia eta biztanlego handikoa izanagatik, Euskal Herriak hegaztiak behatzeko aukera ugari eskaintzen du. Pasaia eta ekosistema desberdinak izateak elkarrekin zerikusirik ez duten hainbat Hegazti-mota erakarri ditu.
Euskal lurraldearen %20 “Natura 2000” sarean sartuta dago. Sare horrek hegaztientzat garrantzitsuak diren eremuak babesten ditu, eta babestutako lurralde horien artean dago Leitzaran.
Iberiar Penintsulan ikus daitezkeen 563 espezietatik 120 aurki ditzakegu Berastegin bertan. Alegia, penintsula osoan dauden hegaztien %20 gure zeruan barrena dabil.


ENARA AZPIZURIA

Urtaro bakoitzak hegaztiak behatzeko aukera ezberdinak ematen dizkigu. Udaberrian (maiatzean eta ekainean) habiak egiten eta kumeak jaiotzen ikusteko parada izango dugu. Udazkenean (irailaren azkenetik azarora bitartean) migrazioan joaten direnei errepara geniezaieke. Eta neguan (urtarril, otsail eta martxoan) gure lurraldean pasatzen dutenak behatu ahal izango ditugu, batzuk hementxe geratzen dira-eta. Gainera, sekula baino hobeto ikusteko aukera izaten da neguan, arbolek hostorik ez baitute izaten.

Lurralde batean bizi diren animalia espezie guztiek osatzen dute habitata. Batzuek edozein lekutara egokitzeko gaitasuna izan ohi dute. Beste batzuek, berriz, behar jakinak izan ohi dituzte eta, ondorioz, behar ohiek betetzen diren lekuetan bakarrik bizi daitezke. Gure herrian hábitat bat baino gehiago daude, eta horietako bakoitzean hegazti-mota jakinak aurkituko ditugu.

KASKABELTZ ARRUNTA

Hala ere, ez pentsa nonbaitera iritsi orduko izango dugunik nahi ditugun adina hegazti ikusteko aukera. Animalia gehienek bezala hegaztiek ere gizakiarengandik ihes egiten dute, eta zaila da lasai ederrenean begira egoteko tarterik harrapatzea.

LANDAZABALEAN, baserri, belaze, heskai, erreka eta arboladiek osatzen duten paisaian, honako hegazti hauek ikusiko ditugu : zapelatz arrunta, kukua, hontz zuria, uda-txirta, buztanikara zuria, zozo arrunta, birigarro arrunta, etxe-txolarrea, kardintxuloa eta abar.

HALTZADIEK ibai-bazterretako landaredi lineala osatzen dute, Leitzaran ibaian bezala. Habitat honek aldaketa asko izaten ditu, batez ere, bi arrazoirengatik: kutsadura eta landaredia ezabatzea. Baina ez da hori gertatu Leitzaran ibai inguruan, eta han aurkitu ahal izango ditugu, besteak beste, martin arrantzalea, buztanikara horia, ur-zozoa eta errekatxigorra.

KONIFEROAK ere baditugu. Beste inon baino espezie gutxiago aurkitzen dira hauetan, bizirauteko ez baitute hainbeste baliabide aurkitzen. Hala ere, badira bertan ikus ditzakegun hegazti batzuk: gabiral arrunta, txepetxa, txantxangorria, erregetxo bekainzuria, amilotx mottoduna, pinu-kaskabeltza, mokokerra eta abar.

BUZTANGORRI ILUNA

Lur-eremu handia hartzen dute PAGADIEK Berastegin. Neguan hostorik ez izateak hábitat berezia egiten du urtaro hau. Izan ere, hegazti ugari dira hostoaren beharra dutenak elikatu ahal izateko. Horregatik eragiten die neguak zuzenean. Bestalde, zulatutako zuhaitz zaharrek babesa eta jatekoa eskaintzen diete. Hábitat honetan aurkituko ditugu oilagorra, zata arrunta, garraztarroa, txinbo kaskabeltza, txio arrunta, kaskabeltz handia, garrapoa, txonta arrunta, berdatza horia, kamatxoa, etb.

MENDI LARRE ugari dago Urepel eta Mandoegi inguruan. Garai bateko basoetan, artzantzaren ondorioz, abereen bazka-leku diren paraje irekiak ditugu gaur. Larre horietan ibiltzen dira arrano beltza, sai-arrea, sai-zuria, belea, belabeltza, hegatxabal arrunta, mendi txirta, buztangorri iluna, txorru arrunta eta beste batzuk.


KUKUA

1.- Migrazio azkarra. Hegazti hauek ez dute kumerik egiten eta negua Berastegin pasa dezakete, egunez nahiz gauez pasatzen dira batetik bestera, eta gehienetan taldean.


BUZTANIKARA ZURIA

2.- Migrazio partziala. Hórrela deitzen zaio ehiza-hegaztiei nahiz kanpokoei egiten dielako erreferentzia migrazioak. Batzuek zein besteek egunez eta gauez egiten dute migrazioa, eta taldean zein bakarka joan daitezke. Pase hauek iparraldetik hegoaldera eta hegoaldetik iparrera izaten dira.



MARTIN ARRANTZALEA

3.-Mugimendu edo pase motela. Kumatuko diren lekura iristeko hilabeteak behar dituzten hegaztiak dira. Lekualdaketak egunez nahiz gauez izaten dira.


TXONTA ARRUNTA


Hala ere, badira hegazti batzuk bizitza osoa leku berean ematen dutenak. Horiei sedentarioak deitzen zaie.

Udaldiko hegaztiak uda-garaia Euskal Herrian ematen dutenak dira. Hauek Penintsula hegoaldetik eta Afrika iparraldetik ipar Europarantz doazen hegaztiak dira. Batzuk helmugaraino iristen badira ere, beste batzuk hemen geratzen dira kumatzeko. Behin uda pasatakoan, berriro ere hegoalderantz jotzen dute negurako babes bila.


ZAPELATZ ARRUNTA

Honekin guztiarekin berastegiarrei hegaztien gaineko interesa piztu nahi diet: noizean behin atera mendira edo hábitat desberdinetara, eta erreparatu hegaztiei.



ERREKATXINGORRA

Prismatiko eta Europako hegaztiei buruzko gidaren bat izateak lagunduko liguke hegazti-mota desberdinak ezagutzea. Benetan esaten dizuet ibilaldi atsegin eta politak izango liratekela. Gure udalerrian ditugun hegaztien barietate eta aberastasunaz gehiago ikasiko genuke.
PITXARTXA BURUBELTXA

                                                                                                      

KAMATXOA